Chủ Nhật, 2 tháng 3, 2014
LÝ QUỐC SƯ - ÔNG TỔ NGHỀ ĐÚC ĐỒNG
Thiền sư Nguyễn Minh Không một trong những
bậc danh y lẫy lừng ở thời Lý có tài chữa khỏi bệnh “ hóa hổ” cho vua Lý Thần
Tông, được vua phong làm Quốc Sư; được
nhân dân suy tôn là Ông tổ nghề đúc đồng và là Thánh Nguyễn một trong những vị
Thánh bất tử của Việt Nam.
Lý Quốc Sư (李國師); sinh ngày 15 tháng 10 năm
1065 mất năm
1141;
tên thường gọi theo chức danh pháp lý cao nhất của thiền sư, pháp sư Nguyễn Minh Không (阮明空), một vị cao tăng đứng đầu của
triều đại nhà Lý trong lịch sử Việt Nam.
Lý
Quốc Sư Nguyễn Minh Không tên
thật là Nguyễn Chí Thành (阮志誠) sinh tại xã Đàm Xá, phủ Tràng An (nay là làng Điền Xá, xã Gia Thắng, Gia Viễn, Ninh Bình).
Cha của thánh Nguyễn là ông
Nguyễn Sùng, quê ở thôn Điềm
Xá, phủ Tràng An.
Mẹ ông là bà Dương Thị Mỹ, quê ở Phả Lại,
phủ Từ Sơn. Gia cảnh hai vợ chồng ông Nguyễn Sùng rất nghèo nhưng luôn chăm lo
làm việc thiện. Hai ông bà sinh hạ được một người con trai khôi ngô, tuấn tú, đặt
tên là Nguyễn Chí Thành. Cha mẹ mất sớm, Chí Thành sống qua ngày bằng nghề bắt
cá trên sông Hoàng long.
Đại Việt sử ký toàn thư chép rằng: “Quốc
sư Minh Không rất linh ứng. Phàm khi có tai ương hạn lụt, cầu đảo đều nghiệm cả.” Nguyễn Minh Không là hiện thân quyền
lực linh thiêng của phật giáo hưng thịnh thời Lý, là thày thuốc tài ba bậc nhất,
là ngư dân gắn bó với thôn dã Đại Việt, là thiên sư cao tăng đức trọng; Ông có
công rất lớn trong xây dựng nhiều chùa ở
Việt Nam được nhiều nơi thờ Ông; là bậc thánh tổ nghề đúc đồng Việt Nam và được
nhiều nơi lập đền thờ Ông.
Trước thế kỷ thứ X, Vua Đinh Tiên Hoàng
đã cho đúc tiền bằng đồng đầu tiên trong lịch sử. Sau này Lý Quốc Sư là người
đúc tượng phật chùa Quỳnh Lâm góp phần tạo nên “ Tứ đại khí” là báu vật nổi tiếng
của nước Đại Việt. Ông là người sưu tầm phục hưng nghề đúc đồng – tinh hoa văn
minh Đông Sơn – văn minh của người Việt cổ mà trở thành tổ sư nghề đúc đồng ở
Việt Nam.
Những địa phương có nghề đúc đồng lâu đời
như các làng nghề Yên xá, Tống xá ở Ý Yên, lễ hội Làng Viềng - Nam Định trước cửa
đình thờ Nguyễn Minh Không nhân dân bày bán dụng cụ bằng sắt, bằng đồng; Chùa Tổ
Ong phố Lò Đúc, phố Ngũ xá - Hà Nội; đình làng Chè, làng Rỵ ở Thiệu Hóa, Thanh
Hóa; làng Đông Mai ở Văn Lâm– Hưng Yên đều thờ Nguyễn Minh Không là Ông tổ nghề
đúc đồng. Nguyễn Minh Không không chỉ là pháp tăng cao siều, là danh y giỏi, là
ông tổ nghề đúc đồng, nhân dân còn suy tôn ông là Thánh Nguyễn. Trong dân gian
có câu:
Đại
Hữu sinh Vương
Điềm
Dương sinh Thánh
Làng Đại Hữu và làng Điềm Dương liền kề
nhau thuộc huyện Gia Viễn. Làng Đại Hữu nơi sinh vua Đinh Tiên Hoàng, làng Điềm
Dương nơi sinh Nguyễn Minh Không. Vậy, chữ Thánh ở đây chỉ Nguyễn Minh Không.
Trong tín
ngưỡng dân gian Việt Nam, phần lớn có ý kiến cho rằng có 4 vị thần trong nhóm tứ
bất tử, đó là Tản Viên Sơn thần, Phù Đổng Thiên vương, Chử Đồng Tử, Liễu Hạnh
Công chúa. Tuy nhiên, thực tế trong tứ bất tử có số lượng các vị thần bất tử
nhiều hơn 4 và trong đó còn có Lý Quốc Sư, Từ Đạo Hạnh, Trần Hưng Đạo. Nhà học
giả cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX Kiều Oanh Mậu người làng Đường Lâm, trong lời
Án sách Tiên phả dịch lục có viết:
Tên các vị Tứ bất tử của nước ta, người đời
Minh cho là Tản Viên, Phù Đổng, Chử Đồng Tử, Nguyễn Minh Không. Đúng là như vậy.
Vì bấy giờ Tiên chúa Liễu Hạnh chua giáng sinh nên người đời chưa thể lưu truyền,
sách vở chưa thể ghi chép. Nay chép tiếp vào.
Đỗ
Sơn Hà
Sưu tầm và tổng hợp
Đăng ký:
Đăng Nhận xét (Atom)
聖包含在 CHÙA KHỔNG LỘ THIỀN SƯ
Trả lờiXóa000 000
自理名留世泰過 Tự Lý danh lưu thế thái qua
孔明空聲望千遠 Khỏng Minh Không tiếng vọng ngàn xa
坐禪覺語威河山 Ngồi thiền giác ngộ uy sông núi
崇佛修心顯國家 Sùng phật tu tâm hiển quốc gia
起造練金萍萬麥 Khởi tạo luyện kim bình van mạch
懇勤醫藥救民家 Khản cần tiên dược cứu muôn nhà
王神崇拜傳恩刻 Vương Thần bái ngưỡng truyền ân khắc
天柱界南匿聖歌 Thiên trụ cõi Nam nức Thánh ca
Bùi Quang Thanh Trại Chiều
Xã Hưng-Long
Sáng tác
Mậu dần niên
1998